To μόνο θετικό που υπάρχει αναντίρρητα από την αρχή της οικονομικής κρίσης έως σήμερα είναι ορισμένες νομοθετικές ρυθμίσεις όπως ο νομος Καστελη, καθώς και παρεμβάσεις της Δικαιοσύνης με Αποφάσεις, χάρη στις οποίες διασώζονται οι συνθήκες διαβίωσης στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, τα σπίτια αλλά και τα αυτοκίνητα σε πολλές περιπτώσεις, δηλαδή ένα αξιοπρεπές status οικογενειακής και κοινωνικής ζωής.
Στο πλαίσιο αυτών των προσπαθειών ψηφίστηκε και τέθηκε σε εφαρμογή ο νομος Κατσελη 3869/2010 που τροποποιήθηκε τελευταία φορά το καλοκαίρι που μας πέρασε με το νόμο 4161/2013 και έχουν ήδη εκδοθεί αποφάσεις δικαστηρίων βάση των οποίων τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά ρυθμίζουν, ακολουθώντας αυτή την ειδική διαδικασία που θεσπίζει ο νόμος, τα χρέη τους με τρόπο που να μπορούν να αντεπεξέλθουν, σε άτοκες ή χαμηλότοκες καταβολές με μοναδικό περιορισμό να μην είναι έμποροι. Σημειωτέον ότι μικρέμποροι όπως π.χ ο πλανόδιος μικροπωλητής, ο λαχειοπώλης, ο αχθοφόρος, ο πλανόδιος τεχνίτης , ο επιδιορθωτής ποικίλων σκευών, ο μικροπτηνοτρόφος, αλλά και ο περιπτεράς, ο μπακάλης, ο αγοράζων και μεταπωλών εμπορεύματα στις λαϊκές αγορές, υπάγονται στις ευεργετικές διατάξεις του υπό κρίση νόμου.
Ο νομος Κατσελη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δίνει τη δυνατότητα, λοιπόν,σε φυσικά πρόσωπα που έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων ή μη οφειλών τους, χωρίς δόλο, και στερούνται της εμπορικής ιδιότητας, να προβούν σε ρυθμιση οφειλων και απαλλαγή από μέρος ή το σύνολο αυτών.
Όσον αφορά δε το αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής του νομου Κατσελη, θα ήταν ορθότερο στο πλαίσιο της συλλογικότητας της διαδικασίας του και με βάση τη συνταγματική αρχή της σύμμετρης ικανοποίησης των πιστωτών, ο οφειλέτης να προστατεύεται και έναντι του Δημοσίου, τις οφειλές προς το οποίο εξαιρεί από την υπαγωγή στον υπό κρίση νόμο ο νομοθέτης. Αλλιώς η κύρια κατοικία του οφειλέτη ναι μεν εξαιρείται από τη ρευστοποίηση για την ικανοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων και των ιδιωτών – δανειστών του υπό τις ειδικότερες προϋποθέσεις που τίθενται, αλλά θα συνεχίσει να είναι εκτεθειμένη για τις οφειλές του προς το Δημόσιο, το οποίο είναι εξοπλισμένο και με τη δυνατότητα κατάσχεσης ποσοστού του μισθού ή της σύνταξης από τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά κατά τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε, προνόμια που υποσκάπτουν, δύνανται να καταστήσουν άνευ αντικειμένου και να αναιρέσουν συθέμελα την προσπάθεια που καταβάλλει ο οφειλέτης στο πλαίσιο του νόμου αυτού.
Τι προβλεπει ο νομος Κατσελη για τα υπερχρεωμενα νοικοκυρια
Ειδικότερα, ο Νομος Κατσελη 3869/10 όπως τροποποιήθηκε προβλέπει τα εξής στάδια ρύθμισης:
1. Προσπάθεια επίτευξης προδικαστικού συμβιβασμού με τις πιστώτριες τράπεζες: Σπάνια επιτυγχάνεται διότι απαιτείται συμφωνία των πιστωτών με απαιτήσεις άνω του 51% επί των συνολικών.
2. Αίτηση από τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά στο Ειρηνοδικείο: Η αίτηση περιλαμβάνει σχέδιο διευθέτησης οφειλών, κατάσταση περιουσίας και εισοδημάτων οφειλέτη και συζύγου, κατάσταση δαπανών ατομικών/ οικογενειακών, κατάσταση απαιτήσεων πιστωτών κλπ.
3. Προσωρινή διαταγή που εκδίδεται με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων. Με την προσωρινή διαταγή διασφαλίζεται ότι δεν θα αλλάξει τίποτα στην περιουσία στα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, απαγορεύονται τα διωκτικά μέτρα εναντίον του και υποχρεώνεται να καταβάλει μηνιαίως ένα ποσό σε κάθε τράπεζα ανάλογο με τις οικονομικές του δυνατότητες μέχρι να γίνει η κύρια δίκη. Με τον τρόπο αυτό ο νομος Κατσελη διασφαλίζει έναντι όλων των τραπεζών και των διαταγών πληρωμής, πλειστηριασμών και λοιπών διώξεων αυτών.
4. Κύρια Δίκη - Δικαστική ρύθμιση οφειλών: Μετά την αποτυχία του ανωτέρω συμβιβασμού που μπορεί να γίνει μέχρι και την παραμονή της δικασίμου, το δικαστήριο ρυθμίζει ευνοϊκά την αποπληρωμή των χρεών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών που αποδεικνύει ότι δεν επαρκούν τα εισοδήματά του για την πλήρη κάλυψή τους και ότι δεν τελούσε σε δόλο ή βαρειά αμέλεια κατά τη δημιουργία τους.
Σε περίπτωση που τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δεν έχουν αρκετά εισοδήματα για να διαθρέψουν τον εαυτό τους ικανοποιητικά, τότε το δικαστήριο μπορεί να τον απαλλάξει πλήρως από την αποπληρωμή χωρίς καμία καταβολή. Έχουν εκδοθεί ήδη πάρα πολλές αποφάσεις για σχεδόν πλήρη διαγραφή χρεών.
Σε κάθε περίπτωση οι οφειλέτες που θα καταβάλουν τις μηνιαίες δόσεις που θα ορίσει το δικαστήριο και απορέουν από τον νομο Κατσελη, απαλλάσσονται πλήρως από το υπόλοιπο των χρεών τους και διαγράφονται από τον Τειρεσία σαν να μην χρωστούσαν ποτέ τίποτα.
Ποιους ευνοεί ο νομος κατσελη
Οι πλέον ευνοημένοι είναι τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, που δεν διαθέτουν στο όνομά τους ακίνητη περιουσία, πλην της πρώτης κατοικίας και που διαθέτουν χαμηλό οικογενειακό εισόδημα. Ειδική μέριμνα και προστασία υπάρχει φυσικά για τις ευπαθείς ομάδες, τους ανέργους και απόρους για τους οποίους η πρόνοια του νομοθέτη ορίζει ακόμα και πλήρη απαλλαγή με μηδενική καταβολή και πλήρη διαγραφή χρεών ως προελέχθη.
Επιπλέον, ο νομος Κατσελη ορίζει την απαγόρευση πλειστηριασμού της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησής της προσαυξημένη κατά 50% (Σημειώνεται ότι το αφορολόγητο όριο για έναν άγαμο φορολογούμενο είναι 200.000 ευρώ, οπότε η αντικειμενική αξία της κατοικίας για να μη βγει σε πλειστηριασμό δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 300.000 ευρώ).
Στην περίπτωση που υπάρχουν και άλλα περιουσιακά στοιχεία κατά των οποίων απειλείται πλειστηριασμός ο οφειλέτης, που έχει ήδη απευθυνθεί στο Ειρηνοδικείο με τη διαδικασία αυτού του νόμου, μπορεί να ζητήσει δικαστικά την αναστολή του και έχει μεγάλες πιθανότητες να την πετύχει μέχρι να εκδοθεί απόφαση του Ειρηνοδικείου για τη ρύθμιση των οφειλών του. Στη συνέχεια, για τα περιουσιακά του στοιχεία υπάρχει ειδική διαδικασία που προβλέπεται από το εν λόγω νόμο.
Τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά μόνο μία φορά μπορεί να κάνει χρήση των ευνοϊκών ρυθμίσεων αυτού του νόμου και για χρέη που ανέλαβε τουλάχιστον ένα έτος πριν την αίτηση.
Οι ρυθμίσεις από τον νομο Κατσελη συνιστούν την καλύτερη απάντηση για τη διάσωση της οικογενειακής στέγης και οι δικαιολογητικοί λόγοι της εν λόγω δικαιοπολιτικής επιλογής είναι πολλοί και απορρέουν κυρίως από τη γενικότερη δυσλειτουργία των πιστωτικών συμβάσεων, την έλλειψη διαπραγματευτικής δύναμης των καταναλωτών και τον συνακόλουθο μονομερή καθορισμό των όρων της σύμβασης εκ μέρους των πιστωτικών φορέων, την έλλειψη ενημέρωσης του καταναλωτή, τον ανεύθυνο δανεισμό χωρίς εξέλεγξη της πιστοληπτικής δυνατότητας του δανειολήπτη, αλλά και από απρόβλεπτα γεγονότα που είναι δυνατόν να επισυμβούν κατά την εξέλιξη της σύμβασης, τόσο υποκειμενικά όπως είναι η σοβαρή ασθένεια και η ανεργία, όσο και αντικειμενικά, όπως οι ακραίες μεταβολές στις ισοτιμίες των νομισμάτων (για παράδειγμα σήμερα η αλλαγή της ισοτιμίας μεταξύ ελβετικού φράγκου και ευρώ).
Συμπεράσματα από τον νομο Κατσελη
Ο υπό κρίση νομος κατσελη αποτέλεσε ένα σημαντικό και αναγκαίο από καιρό βήμα στην έννομη τάξη της χώρας μας, το οποίο προσέδωσε διέξοδο στις οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις της υπερχρέωσης των ιδιωτών. Η προοδευτική αδυναμία από τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις βιοποριστικές ανάγκες του ιδίου και της οικογένειάς του, χωρίς προοπτική επανόδου στην οικονομική και κοινωνική ζωή, οδηγούσε βαθμηδόν σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής εξαθλίωσης. Με τον συγκεκριμένο νόμο δίδεται κίνητρο στον οφειλέτη για τον απεγκλωβισμό του από την υπερχρέωση αλλά και συντονίζονται κατ’ αποτελεσματικό τρόπο τα ασκούμενα εναντίον του διωκτικά μέτρα των πιστωτών του, έτσι ώστε να διασφαλίζονται οι ελάχιστοι πόροι για τη διαβίωση του ίδιου και των μελών της οικογένειάς του, δεδομένου ότι ο συμβατικός μηχανισμός δε μπορούσε να ρυθμίσει το πρόβλημα της ασυντόνιστης παράλληλης καταδιωκτικής δράσης των πιστωτών, η οποία συχνά έπαιρνε τη μορφή ενός «πολέμου πάντων κατά πάντων».
Συμπεράσματα για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά
Επομένως, με βάση όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά πρέπει να σπεύσει να ενταχθεί στην εν λόγω ρύθμιση γιατί αφενός του προσφέρει ικανοποίηση και ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του, καθώς γνωρίζει ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια για την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ικανοποίηση των πιστωτών του, αλλά και ότι η αρχική του υπερχρέωση μπορεί, αντί για μία διαιωνιζόμενη κατάσταση, να αποτελέσει, μετά την αναγκαστική βέβαια οργάνωση της οικονομικής ζωής του για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το εφαλτήριο για ένα καινούργιο οικονομικό ξεκίνημα και για την επανένταξή του στην οικονομική και κοινωνική ζωή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου